تا به امروز تکنولوژی‌های زیادی برای راحت‌تر کردن زندگی کاربران به وجود آمده است که یکی از جدیدترین آنها، تکنولوژی بلاک چین است.
آیا میدانید بلاک چین چیست؟
موارد استفاده از این تکنولوژی را چطور؟
چرا این تکنولوژی به سرعت پیشرفت کرد و مورد استفاده قرار گرفت؟
برای رسیدن به این سوال‌ها، ابتدا شما باید با انواع انقلاب‌های صنعتی که وجود دارد، آشنا شوید. بعد از آن، به جواب تمامی سوال‌های مطرح‌شده میرسیم. پس با ما همراه شوید.
انواع انقلاب‌های صنعتی:
-
انقلاب صنعتی اول (مکانیکی - ساخت ماشین‌ها)
-
انقلاب صنعتی دوم (الکتریکی - ماشین بهره‌وری)
-
انقلاب صنعتی سوم (دیجیتال - دستاورد تجارت الکترونیکی)
به این انقلاب، انقلاب دیجیتال هم گفته میشود که دستاورد آن، تجارت الکترونیکی بود. بحث‌هایی که در این انقلاب مطرح بود: شامل بحث b2b و c2c
-
B2b: یعنی بیزینس‌هایی که با مردم کار می‌کنند مثل دیجی کالا
-
C2c: یعنی کاستومرها باهم کار می‌کنند مثل دیوار و....
-
انقلاب صنعتی چهارم (انسان، ماشین، همزیستی)
در این انقلاب ماشین و انسان با یکدیگر همزیستی دارند. یکی از بحث‌های مطرح شده در این انقلاب بحث m2m (ماشین تو ماشین)، میباشد یعنی اینکه ماشین‌ها باهم کار می‌کنند و برای ما پول بدست می‌آورند مثل سیستم‌های ماینینگ.
یکی از ارکان انقلاب صنعتی چهارم فناوری بلاک چین است که با هدف جلوگیری از کلاهبرداری در معاملات ساخته و اختراع شد. این فناوری در حقیقت یک پایگاه داده توزیع شده می باشد که هر شخصی می تواند در آن معاملات انجام شده را بررسی نماید!
-
انقلاب صنعتی پنجم (همکاری ماشین‌ها یا ربات‌ها با یکدیگر)
بلاک چین چیست؟ چه داده‌هایی روی آن ذخیره میشود؟
اکنون می‌خواهیم یک دید کلی درباره بلاک چین به شما ارائه دهیم. بلاک چین، یک دفتر کد دیجیتال است که اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها میتواند روی آن ذخیره شود که روی مجموعه‌ای از کامپیوترها در سراسر دنیا قرار دارد و وقتی که اطلاعاتی روی آن ثبت شود، غیر قابل تغییر است.
بلاک چین یکی از انواع دفاتر توزیع شده است که از آن میتوان برای انتقال هر نوع ارزشی مثل پول، سهام، سند خانه و یا اجرای قرارداد و موارد دیگر استفاده کرد. حال این انتقال چگونه انجام میشود در ادامه خواهیم گفت.
برای انتقال، فرستنده یک پیغام دیجیتال را به نام تراکنش ارسال میکند و این پیام در کل شبکه پخش میشود. در ادامه مجموعه‌ای از تراکنش‌های جدید داخل یک بازه زمانی در جایی به نام بلاک ذخیره می‌شوند(این بلاک ها مانند زنجیره ای به هم متصل اند). تمام این زنجیره بجای ذخیره یکجا در کامپیوتر سرویس‌دهنده، در سراسر دنیا ذخیره میشود و چون همه آخرین نسخه بلاک چین را دارند، موضوع تخلف و اشتباه را به کمترین حد خودش می‌رساند. معروف‌ترین محصول بلاک چین ارزهای رمزنگاری شده هستند.
حالا برای درک بهتر موضوع مثالی را ارائه میدهیم. برای مثال اگر علی بخواهد مقداری پول برای زهرا بفرستد یک پیغام را به کل شبکه ارسال میکند؛ این پیغام شامل آدرس خودش، آدرس زهرا، مقداری پول و یک امضاء دیجیتال است که با یک کلید مخصوص علی تولید شده و وقتی صحت تراکنش‌ها توسط همه شبکه تایید شد، پول فرستاده میشود و تراکنش داخل یک بلاک چین اضافه میشود بدون هیچ واسطه، تاخیر و یا هزینه اضافی.
پس بلاک چین میتواند اطلاعات هر نوع دارایی را ذخیره کند. علاوه بر این هرجایی که زنجیره‌ای از رویدادهای مهم باشد، میتواند استفاده شود. مثلا میتوانید با آن کشور تولید کننده اجناس ارزشمند را پیدا و مطمئن شوید محصولی که خریداری کرده‌اید تقلبی نیست و حتی از محل تولید و عرضه مواد غذایی نیز باخبر شوید.
بلاک چین همچنین دارای بخشی است که میشود روی آن، کد برنامه نویسی اجرا کرد که در صورت برقراری یکسری شرایط به صورت یک قرارداد اجرا شود. میشود یکسری کارهای روتین را به صورت اتوماتیک اجرا کرد مثلا چک کردن محصول پستی و اطمینان از رسیدن محصول به مقصد قبل از پرداخت هزینه.
بیشتر بخوانید: آیا من یک برنامه نویس فول استک هستم؟ برای دانستن این موضوع کافی است این مقاله را بخوانید.
انواع بلاک چین:
-
بلاک چین عمومی
به بلاک چینی گفته میشود که دسترسی به شبکه آن برای عموم آزاد است و همه می‌توانند یکی از اعضای آن شوند. مثل بلاک چین بیت کوین، اتریوم و سایر ارزهای دیجیتالی.
-
بلاک چین خصوصی
برخی از سرویس‌دهنده‌ها که گره‌های شبکه هستند، به سایر اعضا اعتبار می‌بخشند و شبکه در دسترس عموم قرار ندارد که در اینصورت سایر گره‌ها باید مورد بررسی، شناسایی و ثبت نام قرار گیرند. مثل بلاک چین‌های شرکتی که از طریق آن پرداخت حقوق کارمندان و امور مربوط به آنها انجام میشود.
ساختار یک بلاک:
-
داده
داده‌های ذخیره شده، به نوع بلاک چین بستگی دارد برای مثال بلاک چین بیت کوین جزئیاتی را درباره تراکنش ذخیره میکند از جمله: مشخصات فرستنده، گیرنده و میزان سکه‌های مبادله شده.
-
بلاک هش
هربلاک همانطور که گفتیم یک هش دارد که برای بلاک مثل اثر انگشت برای انسان است که هویت بلاک و کل محتویات آن را تعیین و همچنین منحصر به فرد است. وقتی یک بلاک بوجود می‌آید، هش آن بلاک محاسبه میشود و هرگونه تغییر در بلاک هش را نیز تغییر می‌دهد. به عبارت دیگر یکسری فعالیت‌ها در بلاک باعث میشود که هش تغییر کند. اینکرا یک ابزار کاربری و مفیدی برای تشخیص تغییرات در بلاک است که اگر اثر انگشت بلاک تغییر کند دیگر آن بلاک سابق نیست.
-
بلاک هش قبلی
مثال:
برای درک بهتر شما عزیزان مثالی از ساختار یک بلاک را برایتان توضیح میدهیم تا اطلاعاتان در این زمینه بالا برود.
اگر بلاک 2 تغییر کند هش آن نیز تغییر میکند و هیچکدام از بلاک‌های بعدی معتبر نیستند؛ چون هشی که از بلاک قبل به دست آنها میرسد معتبر نیست، از این رو اگر بلاکی کوچکترین تغییری کند تمامی بلاک‌های بعدی آن نامعتبر می‌شوند. برای جلوگیری از این اتفاق، فقط استفاده از هش کافی نیست.
آیا میشود به بلاک چین اعتماد کرد؟ امنیت آن چگونه است؟
در مثال بالا گفتیم که فقط استفاده از هش برای جلوگیری از تغییرات یک بلاک کافی نیست اما چرا؟
امروزه کامپیوترها خیلی سریع هستند و می‌توانند در هر ثانیه صدها هزار هش را محاسبه کنند بنابراین امکان تغییر یک بلاک و محاسبه هش تمام بلاک‌های زنجیره برای معتبر شدن مجدد تعداد یک بلاک چین، وجود دارد پس برای جلوگیری از این مشکل بلاک چین از سیستم اثبات انجام کار استفاده میکند تا تغییر بلاک‌ها با سرعت کمتری شکل گیرد.
برای مثال در بیت کوین محاسبات لازم برای انجام اثبات کار 10 دقیقه طول می‌کشد اما این مکانیزم دستکاری بلاک‌ها را خیلی سخت و تاحد زیادی غیر ممکن میکند. چون اگر یک بلاک دستکاری شود لازم است که فعالیت زمانبر اثبات انجام کار برای تمام بلاک‌های بعد از آن نیز مجددا انجام شود.
به همین دلیل امنیت بلاک چین به این بستگی دارد که تا چه حد از هش کردن و مکانیزم اثبات انجام کار خوب استفاده شود. یک عامل مهم دیگری که در امنیت بلاک چین نقش دارد، این است که شبکه بلاک چین توزیع شده است یعنی به جای استفاده از نهادی متمرکز برای کنترل کل زنجیره، از یک شبکه همتا به همتا (p2p network) استفاده میشود که همه می‌توانند به آن ملحق شوند. وقتی یک نفر به یک شبکه اضافه میشود یک کپی کامل از بلاک چین در اختیار آن قرار می‌گیرد که این گره یا node میتواند با استفاده از این کپی، صحت اطلاعات در یافت شده را تایید کند.
حالا این سوال پیش می آید که با تولید یک بلاک جدید چه اتفاقی می‌افتد؟
بلاک‌های جدید به nodeهای حاضر در شبکه فرستاده می‌شوند و سپس هر node برای اطمینان از عدم دستکاری، صحت بلاک را بررسی میکند. بعد از بررسی، هر node بلاک بررسی شده را به بلاک چین خودش اضافه میکند و سپس همه‌ی nodeها روی این شبکه یک توافق را شکل می‌دهند که کدام بلاک‌ها معتبرتر هستند و کدام یک از آنها دستکاری شده‌اند. بلاک‌هایی که دستکاری شده باشند با توافق همه رد می‌شوند.
اطلاعات در بلاک چین نه تغییر میکند و نه حذف میشود
اگر کسی بخواهد یک بلاک را روی بلاک چین تغییر دهد باید تمام بلاک‌های دیگر را با فرآیند زمانبر اثبات انجام کار تغییر دهد و کنترل بیش از 50% شبکه همتا را دردست گیرد؛ چون فقط در این زمان است که بلاک هک شده مورد تایید قرار میگرد.
پس میتوان گفت تغییرهای این چنینی غیر ممکن است چراکه بلاک چین مدام در حال تغییر و تحول است و از جمله این تغییرات میتوان به توسعه قراردادهای هوشمند نیز اشاره کرد.
اگر بخواهیم به زبان ساده آن را برای شما بیان کنیم این قراردادها برنامه‌های ساده‌ای هستند که روی بلاک چین ذخیره شده و می‌توانند طبق شرایطی خاص برای تبادل خودکار کوین‌ها مورد استفاده قرار گیرد.
پس در یک جمله میتوان گفت: اگر اطلاعاتی ثبت شود دیگر کار تمام است زیرا:
-
اولا همه‌ی اعضا می‌توانند آن را ببینند.
-
دوما قابل حذف و تغییر نمی‌باشد.
-
سوما از امنیت فوق العاده بالایی برخوردار است.
کاربرد بلاک چین در دنیای واقعی:
-
کاربرد بلاک چین در پرداخت های بین المللی
انتقالات بین‌المللی یک تجارت چند تریلیون دلاری است که بانک‌ها مجبورند در آن به صورت روزانه پرداخت‌های بین‌المللی را انجام دهند. این امر با استفاده از فناوری بلاک چین باعث شد تا بانک‌ها بتوانند به صورت یکپارچه با هم کار کنند. این بدان معنی خواهد بود که هیچ واسط و سازمان ثالثی بین دو بانک نخواهد بود، انجام تراکنش‌ها دیگر چند روز طول نمی کشد و هزینه زیادی پرداخت نخواهد شد.
بلاک چین ریپل دقیقا برای همین منظور طراحی شده است و در حال حاضر بیش از 100 بانک مختلف در پروتکل خود، آن را آزمایش می‌کنند.
-
کاربرد بلاک چین در انتخابات
حتما تا به حال در مورد تقلب‌های انتخاباتی در سراسر دنیا شنیده‌اید؟ مثلا این ادعا که شبکه مرکزی انتخابات ایالات متحده هک شده است و متاسفانه این اتفاقی است که رخ می دهد؛ اما فناوری بلاک چین میتواند این مشکل را حل کند.
-
کاربرد بلاک چین بیمه
صنعت بیمه تقریبا شامل تمام چیزهای موجود در سیاره زمین میشود. هر چیزی مثل خانه، ماشین، زمین زراعی یا باغ، دام، سلامت، سفر یا هر چیز با ارزش دیگر را میتوان بیمه کرد. مشکل اینجاست که این صنعت توسط شخص یا شرکت‌های ثالث انجام میشود. بدین معنی که انجام آن بسیار گران‌قیمت بوده و زمانی که فرد ادعای خسارت خود را از بیمه دارد، روند بسیار طولانی و آهسته خواهد بود. با این حال پروتکل بلاک چین اجازه می‌دهد که فرد بدون نیاز به دخالت شخص ثالث، بیمه شود.
پس فهمیدیم که
تکنولوژی بلک چین چیست و چه انواعی دارد. همچنین با ساختار یک بلاک چین و اتفاقاتی که در زمان تولید یک بلاک صورت می‌گیرد، آشنا شدیم. از اینکه مطلب ما را مطالعه کردید ممنونیم امیدواریم توانسته باشیم تا این تکنولوژی را با زبانی ساده برایتان گفته باشیم.
خوشحال می‌شویم اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید با ما در قسمت نظرات به اشتراک بگذارید.
نظر شما در تصمیم دیگران اثرگذار است.
لطفا برای همراهان درسمن و بهتر شدن دوره نظر خود را بنویسید.