طراحی ui و ux چه تفاوتی دارند؟

مطلب امروز ما درباره تفاوت ui و ux می‌باشد. تا چه‌حد با این مفاهیم آشنا هستید؟

برای آشنایی بیشتر با این دو مفهموم کافیست با ما همراه شوید.

حال میخواهیم مطلب را با این جمله از راهول ورشنی که یکی از مؤسسین شرکت foster.fm است، شروع کنیم. راهول ورشنی میگوید:

«طراحی رابط کاربری و طراحی تجربه کاربری از گیج‌کننده‌ترین بحث‌ها در کار ما است و بسیاری این دو مفهوم را اشتباه بکار می‌برند. یک رابط کاربری، بدون تجربه کاربری مانند یک نقاش است که بدون هیچ ایده و تفکری قلمش را روی بوم می‌کشد.»

اگر کمی با دنیای طراحی، مخصوصا طراحی وب آشنا باشید در صحبت‌های عامیانه متخصصین این حوزه دو واژه ui وux را بسیار شنیده‌اید؛ دو سر واژه‌ای که همیشه کنار هم می‌آیند. اما معنی این‌ها چیست؟ آیا باهم تفاوتی دارند؟

بد نیست قبل از شروع و در همین ابتدا بدانید که واژه ui مخفف عبارت User Interface به معنای رابط کاربری و واژه ux، مخفف عبارت User Experience به معنای تجربه کاربری می‌باشد.

طراحی UX چیست؟

UX به رفتارها، احساسات و حالت‌های کاربران گفته می‌شود که در زمان استفاده از یک سیستم خاص یا محصول در آنها رخ می‌دهد. تجربه کاربران می‌تواند تمامی عواطف، اعتقادات، مزیت‌ها، پاسخ‌های فیزیکی و روانی، رفتارها و اجراها را قبل، در زمان استفاده از سایت و بعد از آن در بر بگیرد. بنابراین یکی از وظایف مهم طراحان سایت در زمان طراحی، ایجاد محیطی زیبا برای کاربران می‌باشد. به‌طوری که به احساسات و هیجانات کاربران توجه ویژه شود. سایت باید بگونه‌ای طراحی شود که احساسات کاربر را درگیر خود کند.

پس طراح تجربه کاربری، سعی دارد تجربه کاربر از یک سایت، محصول یا خدمات را بهبود دهد. یعنی من اگر طراح تجربه‌ی کاربری جایی باشم، باید تمام مسیرهایی که مخاطب به ما می‌رسد را بشناسم، تمام سناریوهایی که ممکن است برای مخاطب پیش بیاید را حدس بزنم و سعی کنم کاربر، در تمام این مسیرها تجربه‌ای ایده‌ال داشته باشد و صد البته که در کنار این تجربه به اهدافی که مد نظر ما است، برسد ( یعنی کاربر را به سمتی که می‌خواهیم هدایت کنیم).

طراحی UI چیست؟

UI تاثیرات متقابل سایت بر کاربران است. طراحی UI بر روی نحوه ارائه محصولات تمرکز دارد. به این معنا که صفحات باید بگونه‌ای طراحی شود که اهداف UX محقق شود. برای مثال طراح UI سعی دارد تا در بالای صفحات سایت از بنرهایی استفاده کند که ثبات و یکپارچی سایت را تامین کند. به همین دلیل در طراحی UI از تصاویر، متن ها، دیاگرام‌ها، ماژول‌ها، جداول، ویدئوها و همچنین رنگ به شکل حرفه‌ای استفاده می‌شود. پس رابط کاربری شامل المان‌های دیداری یک محصول می‌شود.

به عنوان مثال در یک وبسایت یا اپلیکیشن، تمام تصاویر به کار رفته، رنگ‌ بندی‌ها، طراحی ظاهری دکمه‌ها و… می‌توانند در بردارنده‌ی مفهوم UI باشند. طراحان رابط کاربری یا UI Designer‌‌ها وظیفه‌ی ایجاد یکپارچگی و زیباسازی ظاهری یک محصول، برنامه یا وبسایت را بر عهده دارند.

مثالی برای درک بهتر:

پس متوجه شدیم منظور از طراحی ui و ux چیست. در ادامه برای درک بهتر موضوع، مثال‌هایی آورده‌ایم که کاملا این دو واژه را بشناسید.

اگر شما یک محصول را مانند بدن انسان در نظر بگیرید، کدها همان استخوان‌هایی هستند که به بدن شکل می‌دهند. اندام‌ها نیز نمایانگر طراحی تجربه کاربری هستند که ورودی‌های بدن انسان را برای بقا اندازه‌گیری و بهینه‌سازی می‌کنند. طراحی رابط کاربری نیز مانند نمای بیرونی بدن است، مانند احساسات و عکس‌العمل‌ها و به طور کلی آنچه از بیرون دیده می‌شود.

فرض کنید قصد خرید یک ساعت مچی را دارید، شاید اولین موردی که توجه شما را به خود جلب کند ظاهر و طراحی آن ساعت باشد، در حقیقت شکل ظاهری ساعت یکی از عواملی است که به آن توجه می‌کنید و در خرید شما تاثیرگذار است؛ شکل و زیبایی ظاهری ساعت را می‌توانیم به UI یا رابط کاربری (بصری – دیداری) تشبیه کنیم. در مرحله‌ی بعدی احتمالا شما ساعت را به مچ خود بسته و آن را از نظر راحتی و نحوه‌ی استفاده بررسی می‌کنید، اگر استفاده از ساعت برای شما لذت‌بخش باشد، اصطلاحا می‌گوییم تجربه‌ی خوبی از کار با ساعت به دست آورده‌اید، این مورد را می‌توانیم به UX یا تجربه‌ی کاربری تشبیه کنیم.

تفاوت بین UI و UX:

با طراحی ui و همچنین طراحی ux آشنا شدید. اکنون باید بدانید که این دو واژه گرچه مکمل یکدیگرند ولی از هم متفاوت هستند و نباید به اشتباه در جای یکدیگر استفاده شوند. در زیر به تفاوت آنها پرداخته‌ایم.

• طراحی ui تنها بخشی از ux محسوب می‌شود و این یعنی چی؟ یعنی کل یک محصول، UX است و برای تاثیرگذاری بر مخاطبان استفاده می‌شود درحالی که UI در زیر مجموعه آن قرار می‌گیرد و برای تامین هدف‌های UX استفاده می‌شود.

• برای داشتن طراحی تاثیرگذار یا UX، استفاده از UI ضرورت دارد. بدون وجود طراحی UX سایت ظاهری زیبا و خیره‌کننده، عملکرد ضعیفی خواهد داشت.

• برای داشتن طراحی UX باید به مفاهیم روانشناسی دقت کرد. به همین دلیل این نوع طراحی انتزاعی است درحالی که در طراحی ui از ابزارهای عینی و قابل مشاهده استفاده می‌شود.

• طراحی ui به سلیقه طراح سایت بستگی دارد. درحالی که برای داشتن سایت، مطابق با اصول طراحی UX باید به خواست کاربران و نیازهای آنان دقت شود.

کلام آخر:

"در طراحی دو نکته مهم وجود دارد: امکانات و جزئیات!"