Sqlite چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

Sqlite چیست؟

چه زمانی از آن استفاده کنیم؟

بزرگ‌ترین عیب آن در چیست؟

چرا آموزش sql server جزء محبوبترین دوره‌های یادگیری در بحث سیستم‌های مدیریت پایگاه داده محسوب میشود.

این‌ها مباحثی هستند که در این مطلب به آن خواهیم پرداخت.

اگر می‌خواهید به راحتی داده‌ها و اطلاعات نرم‌افزاری خود را مدیریت کنید، نیازمند یک سیستم مدیریت پایگاه ‌داده هستید و sqlite یکی از آنهاست. این سیستم توسط دکتر ریچارد‌هیپ در سال 2000 زمانی که با نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا مشغول کار بر روی برنامه‌های مربوط به ناوشکن‌هایی که به موشک‌های هدایت‌شونده مجهز بودند و از پایگاه‌داده IBM Informix استفاده می‌کردند، طراحی شد. در واقع هدف ریچارد این بود که برنامه‌ها بتوانند بدون نصب یا مدیریت پایگاه داده، مستقل اجرا شوند.

Sqlite چیست:

همان‌طور که در ابتدای متن گفتیم یک سیستم مدیریت پایگاه‌داده رابطه‌ای، متن‌باز و رایگان که با زبان سی(C) برنامه‌نویسی شده است. تنها کافیست دو فایل sqlite3.h و sqlite3.c را به سورس کد برنامه اضافه کنید تا برنامه کامپایل شود. نرم‌افزار توسعه مدیریت دیتابیس آن بسیار کوچک است چیزی حدود 500 کیلو‌بایت. به همین خاطر در این سیستم، سرعت حرف اول را می زند. Sqlite شهرت خود را مدیون پشتیبانی گسترده از انواع مختلف سیستم عامل‌ها از جمله: ویندوز، لینوکس، مک و..... است.

ویژگی‌های خاص sqlite چیست؟

1. از نوع داده‌ای پویا (dynamic data type) استفاده می‌کند؛ یعنی هر نوع مقداری را می‌توان در هر ستونی، بدون در نظر گرفتن نوع داده‌ای آن ذخیره کرد!

2. با یک connection می‌توانید به طور همزمان به چندین فایل پایگاه‌‌داده دسترسی پیدا کنید. از این قابلیت می‌توانید در Join کردن جداولی از پایگاه‌های‌ داده‌ای مختلف استفاده کرد یا اطلاعات یک جدول را فقط با یک دستور در جدول دیگر کپی کرد.

3. به جای استفاده از سیستم فایل، پایگاه‌داده خود را در حافظه RAM ایجاد کنید. 

امکانات و کاربردهای SQLite چیست؟

امکاناتی که SQLite در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد:

• Self-Contained

این ویژگی یعنی خود مختار‌بودن. به بیان دیگر یعنی برای راه‌اندازی به حداقل پشتیبانی از سمت سیستم‌عامل نیازمند است و نیازهای لازم برای اجرا را خودش تامین می‌کند. به همین دلیل می‌توان SQLite را در هر محیطی مورد استفاده قرار داد. از گوشی‌های iPhone و Android و کنسول‌های بازی گرفته تا برخی از دستگاه‌های پخش چندرسانه‌ای. 

• Serverless

در حالت عادی، یک سیستم مدیریت پایگاه داده، برنامه‌ای که می‌خواهد به اطلاعات موجود در پایگاه‌داده دسترسی پیدا کند، درخواست خود را به کمک پروتکل TCP/IP به فرآیند پایگاه‌داده ارسال می‌کند و جواب را از طریق همین کانال ارتباطی دریافت می‌کند. به این فرآیند، معماری Client/Server می‌گویند.

اما SQLite با این ساختار کار نمی‌کند و هنگام استفاده به سرور نیاز نداریم. این پایگاه‌داده با برنامه ادغام و دسترسی به فایل‌های پایگاه داده کار می‌کند. به این طریق، خواندن و نوشتن در پایگاه‌داده مستقیما با خواندن و نوشتن در فایل‌های آن صورت می‌گیرد.

• Transactional

تمام پرس‌و‌جو‌ها و تغییرات در SQLite یا به طور کامل اتفاق می‌افتد یا اصلا اتفاق نمی‌افتد. مثلا اگر سیستم به علت نوسان برق یکباره خاموش یا دچار مشکل شود و تراکنشی در حال اجرا باشد که به اتمام نرسیده، پایگاه‌داده به وضعیت قبل از آن تراکنش بر‌می‌گردد. به این صورت، تغییرات بطور ناقص بر روی پایگاه داده اعمال نخواهند شد.

 

و اما کاربردهای آن:

• پشتیبانی فریم‌ورک‌های مطرح PHP از SQLite 

• استفاده از SQLite به عنوان سیستم پایگاه‌داده اصلی در سیستم مدیریت محتوای Drupal 

• انتخاب اول برنامه‌نویسان موبایل اندروید و IOS از SQLite 

• استفاده از این سیستم پایگاه‌داده برای مدیریت نرم‌افزارهای فایرفاکس، کروم، اسکایپ و دراپ‌باکس 

• استفاده از این سیستم پایگاه‌داده شرکت توسط شرکت‌های Adobe، McAfee و Bentley و Bosch برای محصولات خود.

حالا به این سوال میرسیم که چه زمانی باید از SQLite استفاده کنیم؟

• در توسعه برنامه‌های مستقل کوچک

• پروژه‌های کوچکی که مقیاس‌پذیری زیادی ندارند

• هنگامی که خواندن و نوشتن مستقیم از دیسک حافظه، نیاز باشد

• توسعه و تست پایه

 

 

تفاوت دو سیستم مدیریت پایگاه داده SQLite و MySQL:

در بین سیستم‌های مدیریت پایگاه داده، یک دو راهی بر سر انتخاب SQLite و MySQL وجود دارد. به همین خاطر تصمیم گرفتیم تا تفاوت این دو را از نظر معماری، پشتیبانی از انواع داده‌ها، امنیت و سهولت راه‌اندازی، دسترسی چندگانه و مقیاس‌پذیری و ذخیره‌سازی و قابلیت حمل را مورد بررسی قرار دهیم تا با توجه به نیازی که دارید یکی از آنها را انتخاب کنید.

 

 

• معماری

از SQLite به عنوان یک پروژه متن‌باز در حوزه عمومی استفاده میشود ولی MySQL متعلق به اوراکل است. همچنین SQLite یک پایگاه داده بدون نیاز به سرور و مستقل است ولی MySQL نیاز به یک سرور برای اجرا دارد. در واقع MySQL نیاز به یک معماری سرویس گیرنده و سرویس دهنده برای تعامل با یک شبکه دارد.

• نوع داده قابل پشتیبانی

MySQL در این بخش از انعطاف بیشتری نسبت به SQLite برخوردار است. در نتیجه SQLite از انواع داده‌ای چون Blob، Integer، Null Text، Real پشتیبانی میکند و MySQL هم از داده‌هایی چون: Tinyint، Smallint، Mediumint، Int، Bigint، Double، Float، Real Decimal، Double precision، Numeric، Timestamp، Date، Datetime، Char، Varchar، Year، Tinytext، Tinyblob، Blob، Text، MediumBlob، MediumText، Enum، Set، Longblob، Longtext پشتیبانی میکند.

• ذخیره سازی و قابلیت حمل

همانطور که اشاره کردیم کتابخانه SQLite حدود 250 کیلوبایت است و اطلاعات نیز به طور مستقیم در یک فایل واحد ذخیره و به آسانی کپی می شود یعنی دیگر نیازی به هیچ تنظیماتی نیست و با استفاده از حداقل پشتیبانی، کار انجام میشود. این درحالیست که سرور MySQL حدود 600 مگابایت می‌باشد. قبل از کپی کردن یا برون‌ریزی MySQL، شما باید آن را به صورت یک فایل واحد فشرده کنید.

• دسترسی چندگانه و مقیاس‌پذیری

از SQLite نمیتوان برای دسترسی چندکاربر استفاده کرد و هیچ کاربر مدیریتی ندارد. همچنین مناسب به عنوان یک پایگاه داده‌ برای پروژه‌های کوچک است. چراکه با رشد پایگاه داده، نیاز به حافظه نیز در هنگام استفاده از SQLite بیشتر شده و بهینه‌سازی عملکرد هنگام استفاده از SQLite به مراتب سخت‌تر است زیرا دارای محدودیت در نوشتن میباشد. همه اینها در صورتی است که MySQL دارای یک سیستم مدیریت کاربر خوب و ساختار یافته است که می‌تواند چندین کاربر را اداره و سطوح مختلف دسترسی را به آنها اعطا کند. بخاطر مقیاس‌پذیر بودن آن می‌توان یک پایگاه داده بزرگ را با کمترین تلاش اداره کرد.

• امنیت و سهولت راه اندازی

SQLite ساز و کار احراز هویت داخلی نداشته و فایل‌های پایگاه داده توسط هر کسی قابل دسترسی می‌باشد. اما MySQL از ویژگی‌های امنیتی داخلی مثل احراز هویت با نام کاربری، رمز عبور و SSH برخوردار است. در مقابل، SQLite نیاز به تنظیمات زیادی ندارد و راه‌اندازی آن آسان‌تر از MySQL است.

در انتها نیز میخواهیم بگوییم MySQL در چند حالت انتخاب بهتری خواهد بود:

• دسترسی چند کاربر به برنامه‌ها

• نیاز کاربران به امنیت قوی و قابلیت تایید اعتبار

• سیستم‌های توزیع شده

• نیاز برنامه‌ها به یک پایگاه داده بزرگتر 

• نیاز پروژه‌ها به مقیاس‌پذیری بیشتر

• برنامه‌های مبتنی بر وب

• هنگام ایجاد راهکارهای سفارشی

کلام آخر: 

خب دوستان درباره اینکه SQLite چیست و چه کاربردی دارد، صحبت کردیم. امیدوارم توانسته باشم شما را با این سیستم مدیریت پایگاه‌داده آشنا کنم؛ اما همان‌طور که در ابتدای مقاله گفتم این سیستم مدیریت یک عیب بزرگ دارد و آن هم این است که در حجم بالای اطلاعات کارایی پایینی دارد و در تراکنش‌های زیاد کارایی خود را از دست می‌دهد. در واقع فلسفه اصلی کارکرد SQLite در سیستم های کوچک و سریع است. به همین دلیل، یادگیری sql server از محبوبیت بالایی برخوردار است چراکه هم در سیستم‌های بزرگ میتواند مورد استفاده قرار گیرد و هم از پیچیدگی کمتری نسبت به دیگر سیستم‌های مدیریت پایگاه داده چون اوراکل برخوردار میباشد.