معرفی دستورات if، else، elif و match-case (بخش اول)

دستورات شرطی در پایتون

در این فصل از آموزش پایتون با دستورات شرطی در پایتون آشنا می شویم:

• دستور (if)
• دستور (if - else)
• دستور (elif)

دستورات شرطی در پایتون:

مقدمه:
یکی دیگر از مهم ترین دستورات در برنامه نویسی دستورات شرطی در پایتون است. تا قبل از این دستورات هرچه برنامه می نوشتیم همه ی کدها اجرا می شدند و هیچ کنترلی بر کدها نداشتیم. گاهی نیاز داریم نسبت به شرایط مختلف که کاربران یا سیستم آن ها را به وجود می آورند رفتار های مختلفی انجام دهیم. به عنوان مثال شما می خواهید یک وب را جست و جو کنید اما اینترنتتان متصل نیست در این صورت باید وضیعت های مختلفی برسی بشود و نسبت به آن رفتار های مختلفی با استفاده از (if , else , elif) و به تازگی (math - case) به این زبان اضافه شد.
نکته: (math - case) در نسخه (3.10) به بالا موجود است.

دستور (if):

این دستور برای چک کردن شرط استفاده می شود.
ساختار:

if  شرط :
    کدهایی که اگر شرط برقرار باشد اجرا می شوند    

اگر بخواهیم کدی را (if) در آن اثر کند باید آن را با فاصله ی  یک تب (Tab) نوشت.
نکته: این دستور اگر عبارت رو به روی (if) درست (True) باشد وارد محدوده (if) می شود و کد های مربوطه را اجرا می کند.
نکته: زبان برنامه نویسی پایتون حساس به فاصله(Space) است.
نمونه:
در این نمونه می خواهیم یک طول و عرض را از کاربر بگیریم و مساحت یک مستطیل را محاسبه کنیم. اما گاهی ممکن است کاربر به طور اتفاقی طول را 0 و یا عدد منفی وارد کند که در واقع ما مستطیلی با این طول نداریم برای همین دلیل باید از دستور (if) استفاده کنیم.

num1=int(input("Enter width : "))
num2=int(input("Enter height : "))
if num1>0 and num2>0 :
    print(num1*num2)

خروجی(1):

Enter width : 5
Enter height : -2

خروجی(2):

Enter width : 5
Enter height : 0

خروجی(3):

Enter width : 5
Enter height : 2
10

در خروجی شماره (1و2) شرط برقرار نبود و محاسبه و چاپ اجرا نشد ولی در خروجی شماره (3) شرط برقرار بود و تمامی کدها اجرا شدند.

دستور (if - else):

دستور (else) مانند دستور (if) محدوده دارد. این دستور درصورتی که شرط (if) برقرار نباشد وارد محدوده ی (else) می شود و کدهای درون محدوده ی (else) اجرا می شود.
ساختار:

if  شرط :
     کدهایی که اگر شرط برقرار باشد اجرا می شوند
else:
    کدهایی که اگر شرط برقرار نباشد اجرا می شوند

نمونه:

num1 = int(input("Enter width : "))
num2 = int(input("Enter height : "))
if num1 > 0 and num2 > 0:
    print(num1*num2)
else:
    print("Error")

خروجی (1):

Enter width : 23
Enter height : -5
Error

خروجی (2):

Enter width : 23
Enter height : 0
Error

خروجی (3):

Enter width : 23
Enter height : 5
115

در خروجی های (1و2) چون شرط برقرار نبود وارد محدوده ی (else) شد و (Error) را نمایش داد اما در خروجی (3) چون شرط برقرار بود وارد محدوده ی (else) نشد و کد های درون (if) اجرا شد.

دستور (elif):

گاهی می خواهیم اگر شرط اولیه برقرار نبود یک شرط دیگر را برسی کنیم باید از (elif) استفاده کنیم.
ساختار:

if  شرط :
    کدهایی که اگر شرط برقرار باشد اجرا می شوند  
elifشرط :
    کدهایی که اگر شرط اولیه برقرار نباشد وشرط دوم برقرار باشد اجرا می شوند

نکته: اگر یک شرط در (elif) درست باشد دیگر شرط های بعدی را بررسی نمی کند و با این کار سرعت برنامه بیشتر شده است.
نمونه:

avg=float(input("Enter Avg : "))

if 0<=avg and avg<12:
    print("Mashroot")
elif 12<=avg and avg<14:
    print("Zaif")
elif 14<=avg and avg<18:
    print("Motavaset")
elif 18<=avg and avg<=20:
    print("Alii")    
else:
    print("Error")

خروجی (1):

Enter Avg : 19.95
Alii

خروجی (2):

Enter Avg : 10
Mashroot

خروجی (3):

Enter Avg : -3
Error

تمرین و تکرار راه رسیدن به موفقیت !!!💪
بسیار خرسندیم که با یک جلسه دیگر از این آموزش پایتون مقدماتی در خدمت شما بودیم و توانستیم به پیشرفت شما دوستان عزیز کمک کنیم. شما عزیزان می‌توانید برای دسترسی بیشتر به جلسات این دوره از آموزش، آن را دانلود کنید.